Ik ben Trui.

Het verhaal van Chéry Faso is ook mijn verhaal, en het begint zo’n 15 jaar geleden toen ik alleenstaande mama werd met twee prachtige dochters van drie en één jaar oud.

Ik besefte dat vanaf dat moment alles in mijn handen lag, en besloot daarvan mijn sterkte te maken.  Ik wilde meer doen dan opvoeden, praktische zaken regelen, huishouden, werken en ’s avonds afgepeigerd in bed kruipen.  Dus ik besloot de lange avonden te vullen met het vormgeven van mijn idee, mijn passie. 

Die passie leidde me naar West-Afrika, waar ik reeds eerder heen reisde en enorm onder de indruk raakte van de draagkracht van de vrouwen ter plaatse, de pure wijze waarop zij met hun natuurlijke rijkdom omgaan en de trotse wijze waarop zij zichzelf verzorgen. 

 Ik wilde een product vinden dat deze elementen omvatte, een product dat een positief verhaal kon brengen over Afrika en de Afrikaanse vrouw i.p.v. de vaak negatieve beelden over Afrika in de media.  Vrij snel kwam ik uit op karitéboter, ook wel beurre de karité of sheaboter genoemd. 

 Karitéboter is een uniek vrouwelijk product.  Het hele intensieve productieproces, van het rapen van de kariténoten tot de effectieve productie van de boter gebeurt enkel door vrouwen.  Vrouwen smeren zich zelf ook dagelijks van kop tot teen in met karitéboter, masseren er hun baby’s mee en gebruiken het als natuurlijke haarbalsem.

Wat mij nog meer aansprak in het product, is dat alle winst uit de verkoop van karité en alle economische activiteiten daaraan verbonden, door de vrouwen mag beheerd worden. 

Dit is niet zo vanzelfsprekend in Afrika, waar het vaak de mannen zijn die het inkomen beheren, en waar vrouwen hun man om geld moeten vragen voor noodzakelijke aankopen. 

Vanwege deze enorme meerwaarde wordt karitéboter ook wel “Het Goud van de vrouwen” genoemd.

Burkina Faso is het grootste exportland van Karitéboter in West Afrika, en dus besloot ik om naar “le pays des hommes intègres” te reizen en daar op zoek te gaan naar een organisatie waarmee ik met mijn vzw in België een rechtstreekse Direct Trade samenwerking kon opzetten.  

In Burkina werd ik in de hoofdstad Ouagadougou eerst op sleeptouw genomen door de directrice van een grote organisatie die op grote schaal karité produceert en exporteert.  Het werd me vrij snel duidelijk dat er bij dergelijke grote organisaties bitter weinig geld terugvloeit naar de vrouwen die ad basis staan van het hele proces, nl. de producenten in de dorpen rond de hoofdstad.  Veel geld werd opgeslorpt door “bureaux” en tussenschakels / bedrijfjes, maar in de dorpen zelf was er nog steeds enorme armoede. 

Dit was niet de manier waarop ik wilde werken, dus reisde ik verder en kwam via een kennis terecht in het dorpje Boni.  Boni ligt tussen de twee grote steden Ouagadougou en Bobo Dioulasso in, en kan daardoor niet mee profiteren van de afzetmarkt en economische activiteiten van deze steden.  

De vrouwen daar waren al lang vragende partij om hun eigen officiële coöperatieve op te richten en karité op grotere schaal te produceren, én ik had ook de steun van de dorpschef, de burgemeester en het gemeentebestuur. 

We startten helemaal “from scratch”, maar dit is net de kracht van Afrika, met een kleine investering en goede opvolging ter plaatse kan je reeds enorm veel bereiken en dit heeft verregaande positieve gevolgen voor de hele gemeenschap / dorp / gemeente.  Zo ook in Boni.  

Terug in België vroeg ik subsidies aan bij de Stad Gent en de Provincie Oost Vlaanderen, en een jaar later was het eerste productiecentrum met bijhorende pletmolen voor de kariténoten, een feit. Intussen was de vrouwengroep omgevormd tot een officieel erkende vrouwencoöperatieve Yiri Wi (“Laat ons werken aan een duurzame toekomst”) met 36 vrouwen die elk een functie hadden binnen de organisatie, en met een eigen bankrekening op naam van de organisatie.

36 vrouwen lijkt misschien niet zoveel, maar als je weet dat één vrouw in Burkina verantwoordelijk is voor gemiddeld 15 personen binnen de gemeenschap dan betekent een zelfstandig inkomen voor deze 36 vrouwen wel al een essentiële verandering in hun dagelijkse leven en een grotere onafhankelijkheid.

Deze coöperatieve is nog steeds de enige officeel erkende in de hele regio rond Boni, en de vrouwen zijn er enorm trots op!

Ik reisde terug naar Burkina, het productiecentrum werd officieel ingehuldigd met een groots feest en reeds de eerste dag dat de pletmolen draaide kwamen vrouwen uit omliggende dorpen met hun kariténoten (achterop de fiets) om die te laten pletten in het gloednieuwe productiecentrum. 

Vrouwen die niet tot de vrouwenorganisatie behoren betalen voor het gebruik vd pletmolen, wat meteen inkomen genereert voor de vrouwen ter plaatse.  Met het inkomen dat hieruit voortvloeide konden de vrouwen al na een jaar een tweede pletmolen voor maïs aankopen. 

Tijdens mijn bezoek maakten we plannen voor een tweede productiecentrum, groter, met een vergaderplek, een winkel voor de karitéboter en materiaal om ook karitézeep te maken.  Met subsidies en het geld dat de vrouwen reeds gespaard hadden met hun activiteiten ter plaatse, kwam ook dit gebouw er en er volgden verschillende opleidingen om het productieproces van de karitéboter en de karitézepen te verfijnen. 

In de jaren die volgden bestelde ik steeds grotere hoeveelheden karité en zeep, die ik hier verkocht op markten, festivals, en ook via de site online.   

Ik doopte mijn project en producten met de merknaam Chéry Faso. 

Er kwam een logo, een site, en vrijwilligers die meehielpen op de markten 

Ik merk dat zowel het product als het verhaal steeds meer aanslaan. Dit jaar bestelde ik een halve ton karité, en intussen maak ik ook mengelingen van de karitéboter met andere uiterst verzorgende oliën zoals Baobab olie, woestijn dadel olie, arganolie en jojoba olie. 

Pure karité, niet bewerkt, gefilterd of geraffineerd, rechtsreeks afkomstig uit een dorpje in Burkina, vind je eigenlijk niet vaak hier in Europa. 

Meestal zit karité verwerkt als basis in crèmes en cosmetica maar deze karité is gezuiverd, gefilterd waardoor veel van de oorspronkelijke vetten en vitamines uit de kariténoten verloren gaan.  

Uit recente testen bleek dat de karité uit Boni van zeer goede kwaliteit is en een zeer hoog gehalte aan natuurlijke vetten en vitamines bevat. 

De vrouwen bepalen zelf de prijs voor hun karité en zepen, en naast deze eerlijke prijs die ik betaal kan ook de helft van de winst uit verkoop hier rechtstreeks teruggaan naar de vrouwen ter plaatse, net omdat ik zonder tussenschakels werk.

De vrouwen beslissen zelf wat ze met het geld doen, soms gaat dit naar onderhoud van materiaal / gebouw / extra opleiding, of soms naar het schoolgeld voor hun kinderen, hun gezinnen, … . 

Ik ben enorm trots op de sterke band die ik heb opgebouwd met de karitémama’s uit Boni, de pure karité van goede kwaliteit, de sterkte van de vrouwen en het verhaal dat we kunnen brengen.   Alvast bedankt om het verhaal van Chéry Faso te lezen en te delen!

Warme groeten,

Trui en de karitémama’s uit Boni, BF.